Pierwsza siedziba Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego w Warszawie
Na przełomie roku 1944 i 1945 działający w Lublinie Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego przekształcił się w Rząd Tymczasowy, tym samym resorty stały się ministerstwami. Zmianie uległa nie tylko nazwa, rząd przeniósł się do Warszawy. Prawobrzeżna część stolicy jako zdobyta wcześniej (wrzesień 1944), praktycznie niezniszczona stała się siedzibą nowych władz. Przykładowo, kompleks gmachów Generalnej Dyrekcji PKP przy ulicy Targowej 74 mieścił w swoich murach niektóre ministerstwa. Przenoszone do Warszawy kolejne urzędy potrzebowały przestrzeni dla swojej działalności. Przeprowadzka nie ominęła również Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego – nowego organu kluczowego w zdobywaniu i utrwalaniu władzy przez komunistów. Dnia 1 marca 1945 r. minister Stanisław Radkiewicz podpisał rozkaz specjalny, zgodnie z decyzją Rady Ministrów, o przeniesieniu MBP z Lublina do Warszawy na ulicę Namiestnikowską 7. Ciekawostką jest to, że w rozkazie użyto nieaktualnej nazwy ulicy, gdyż od 1 grudnia 1933 roku ulica Namiestnikowska nosiła nazwę Józefa Sierakowskiego. Nie mniej interesujący jest sam obiekt mieszczący się pod numerem 7.
Jego historia zaczęła się w latach dwudziestych minionego stulecia, kiedy to na gruntach u zbiegu ulic Namiestnikowskiej i Okrzei Stowarzyszenie Pomocy Studentom Żydowskim (Auxilium Academicum Judaicum) ufundowało dom akademicki przeznaczony dla studiującej w Warszawie młodzieży żydowskiej. Kilkupiętrowy budynek był bardzo nowoczesny jak na tamte czasy, w momencie oddania do użytku (1926) liczył 147 pokoi mieszkalnych, wszystkie wyposażone w łazienki, natryski, toalety. Ponadto w obiekcie znalazła się sala gimnastyczna, czytelnia, biblioteka, izba chorych z gabinetem lekarskim, ciemnia fotograficzna, warta wspomnienia była też sala odczytowa na 300 miejsc. Jednym z mieszkańców akademika był Menachem Begin, premier Izraela (1977-1983) i laureat Pokojowej Nagrody Nobla, co upamiętnia umieszczona na budynku tablica. Podczas okupacji w budynku mieścił się Szpital Przemienienia Pańskiego, przeniesiony tam ze swojej siedziby we wrześniu 1939 r. W 1944 nowoczesny, niezniszczony i przestronny budynek z licznymi pomieszczeniami znakomicie nadawał się do wykorzystania przez dużą instytucję. Podobnie jak pobliski akademik młodzieży prawosławnej przy ulicy św. św. Cyryla i Metodego, również ten gmach wykorzystany został przez organa bezpieczeństwa publicznego. W okresie 1944 – 1945 mieściła się tam początkowo placówka sowieckiego NKWD. Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego mieściło się tam stosunkowo krótko, literatura podaje rok 1945. Uwzględniwszy marcową datę rozkazu, MBP działało tam niewiele ponad pół roku, dokładniej dziewięć miesięcy, a i to musimy przyjąć hipotetycznie, nie znane są bowiem dokładne daty wykorzystywania obiektu na potrzeby ministerstwa. Następnie MBP przeniesiono na lewy brzeg Wisły, a w dawnym akademiku zagościł Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego. Znów tak jak przy ul. Cyryla i Metodego budynek od piwnic aż po dach wykorzystywano do więzienia, torturowania, długotrwałych przesłuchań, ludzi których nowa władza uznała za swoich wrogów… WUBP mieścił się w budynku przy ulicy J. Sierakowskiego 7 w okresie od 1946 do 1956 r. Ofiarom sowieckiego NKWD i polskiej bezpieki z lat 1944-1956 poświęcona jest kamienna tablica umieszczona przy wejściu do budynku.
Po 1956 r. obiekt wykorzystywała Milicja Obywatelska, obecnie jest własnością policji. Starania o jego odzyskanie czyni Warszawska Żydowska Gmina Wyznaniowa.
Rozkaz specjalny Ministra Bezpieczeństwa Publicznego z dn. 1.03.1945 r. dotyczący przeniesienia MBP do Miasta Stołecznego Warszawy (Praga)
AIPN BU 1572/75.
K. Handke, Słownik nazewnictwa Warszawy, Warszawa 1998, s. 374 poz. 779.
Śladami zbrodni. Przewodnik po miejscach represji komunistycznych lat 1944 – 1956. Red nauk. T. Łabuszewski Warszawa 2012, s. 272-276.
Dawny Żydowski Dom Akademicki w Warszawie [w:]
https://pl.wikipedia.org/wiki/Dawny_%C5%BBydowski_Dom_Akademicki_w_Warszawie