Historia Sali BHP

Sala BHP jest niezwykłym historycznym miejscem w Gdańsku. Łączą się z nią takie wydarzenia jak Strajk Sierpniowy, podpisanie Porozumień Sierpniowych i narodziny Solidarności.

Historia terenów tzw. Młodego Miasta leżącego na obrzeżu starego miasta Gdańska przeznaczonych pod morski przemysł wojenny datuje się na przełom lat 40 i 50 XIX wieku. Wówczas zaczęto budowę „Kaiserliche Werf Danzig” (Stoczna Cesarska) wraz z licznymi zabudowaniami na tym obszarze. Pierwszy murowano-drewniany obiekt na miejscu dzisiejszej Sali BHP powstał w drugiej połowie XIX wieku. Przyglądając się z zewnątrz dzisiejszej bryle widać wyraźnie, że składa się z dwóch zasadniczych i różnych tworów architektonicznych. Część dwukondygnacyjna, biurowo-administracyjna oraz część jednokondygnacyjna, halowa gdzie dziś znajduje się historyczna Duża Sala. Z zachowanych źródeł archiwalnych wynika, że obie części budynku nie były budowane w jednym czasie. Jednakże dla porządku chronologicznego przyjęto dane konserwatora wojewódzkiego zabytków, że dzisiejszą formę uzyskano w 1902 r.
Z całą pewnością wiadomo, że „Stocznia Cesarska” i jej następca „Danziger Werft” (Stocznia Gdańska) budowała z małymi przerwami okręty dla morskich potrzeb militarnych Prus i III Rzeszy. Tak też Sala BHP od samego początku pełniła rolę magazynu torped i montowni uzbrojenia okrętów wojennych. Do dziś na północno-wschodniej elewacji, części biurowej zachował się identyfikujący napis z epoki: „Torpedo-Lagerhaus”, czyli magazyn torped. Tę funkcję ówczesny obiekt pełnił w okresie niemieckim do wiosny 1945 r.
Po skończonej wojnie Gdańsk w pełni stal się miastem polskim. Wówczas „Danziger Werf (Stocznia Gdańska) zmieniła nazwę na „Stocznia nr 1”, aby w październiku 1947 r. po połączeniu ze „Stocznią nr 2” (była Stocznia Ferdynanda Schichaua – dzisiejsze pochylnie B1 i B2 przy ul. Jana z Kolna) przyjąć nazwę istniejącą do dziś: „Stocznia Gdańska”. W latach 1967-1990 patronem stoczni był Włodzimierz Iljicz Lenin, a przemysł stoczniowy niemal w 100 procentach został zaprogramowany na morski rynek ZSRS.

Koniec wojny był momentem przełomowym dla dziejów obiektu. Przestał pełnić funkcje związane z morskim przemysłem militarnym. Wydarzeniem sankcjonującym kolejne zmiany była katastrofa, wielki pożar w końcowej fazie budowy statku m/s Maria Konopnicka 13 grudnia 1961 r., w którym zginęło 22 stoczniowców. Wówczas budynek zaadaptowano na potrzeby Wydziału Kooperacji Stoczni Gdańskiej celem przeprowadzenia profesjonalnych szkoleń dla wszystkich nowo przyjmowanych do pracy w Stoczni Gdańskiej. Obiekt otrzymał nazwę: Sala BHP czyli „Sala Bezpieczeństwa i Higieny Pracy”. Nazwa ta powszechnie funkcjonuje do dzisiejszego dnia.
Kolejnym etapem była adaptacja w latach 1978-1980 części biurowo-administracyjnej do celów Muzeum Zakładowego Stoczni Gdańskiej, które przetrwało do połowy lat 90 tych ubiegłego wieku.

W sierpniu 1980 r. Sala BHP była miejscem powstania i obrad Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego oraz negocjacji MKS z Komisją Rządową. W tym miejscu doszło do sformułowania słynnych 21 Postulatów, które symbolicznie na dwóch tablicach zawisły nad Bramą nr 2. Wówczas po raz pierwszy pojawiły się postulaty o charakterze wolnościowym, społecznym, ekonomicznym i politycznym. Domagano się utworzenia całkowicie niezależnej i oficjalnie działającej reprezentacji społecznej w formule wolnych związków zawodowych, postulowano o wolność słowa, uwolnienie więźniów politycznych czy dostęp do kontrolowanych przez PZPR środków masowego przekazu.

Tu podpisano „Porozumienia Sierpniowe” 31sierpnia 1980 r., dzięki którym powstał Niezależny Samorządowy Związek Zawodowy „Solidarność”. Sala BHP jest miejscem, gdzie zaczęła się polska, pokojowa droga do odzyskania pełnej suwerenności i niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej. Jest też miejscem - symbolem solidarnej walki z komunizmem.
6 grudnia 1999 r. Sala BHP została wpisana do rejestru zabytków pod numerem A-1206. Natomiast od grudnia 2004 r. prawnym właścicielem jest NSZZ „Solidarność”. W rok po przyjęciu przystąpiono do generalnego remontu i adaptacji pomieszczeń. 24 sierpnia 2010 r. uroczyście otwarto Salę BHP w formule konferencyjno-muzealnej.